Weblogbericht | 01-08-2013 | Mart Driessen

De gedachte die ik in mijn laatste blog verwoord heb, over verbetering van de gegevenskwaliteit door (meer) samenwerking in de loonaangifteketen, wordt omarmd. Ik heb daarbij dankbaar gebruik gemaakt van de reacties op deze blog waarvoor ik de inzenders dank zeg. Jullie interesse en betrokkenheid waardeer ik enorm. Een en ander wordt de komende periode uitgewerkt in een aangepast plan voor de tweede helft van 2013 en in een meerjarenplan voor de komende jaren.

Rondetafelconferentie

Wij zijn in ieder geval voornemens om met een aantal belangstellenden van de voorkant (werkgevers, softwareontwikkelaars, salarisadministrateurs) en van de achterkant (afnemers) een soort rondetafelconferentie te organiseren om met elkaar wensen en mogelijkheden verder te verkennen. Met het oog op noodzakelijke innovatie en om een vooraanstaande rol te blijven spelen in het ketendenken is ook gebrainstormd over de mogelijkheden om de loonaangifteketen te gebruiken als proeftuin voor de vraagstukken van de iOverheid.

Loonaangifteketen is personificatie van de iOverheid

Als een van de belangrijkste informatieketens van de overheid is de loonaangifteketen als het ware de personificatie van de iOverheid. Zowel de iOverheid in het groot als concreet de loonaangifteketen worden gekenmerkt door informatiestromen die zich een weg banen binnen en tussen de verschillende overheden (denk aan de gemeenten en andere uitvoeringsorganisaties als afnemers) en over de grenzen van beleidsterreinen heen (Financiën, SZW, EZ). Over de grenzen die de publieke en private sector scheiden (denk aan de aanlevering van loongegevens door inhoudingsplichtigen, de samenwerking met softwareontwikkelaars en financieel dienstverleners maar denk ook aan het beschikbaar stellen van gegevens aan pensioenfondsen). Dat de verknoping van de informatiestromen en de vervagende grenzen nopen tot verregaande vormen van organisatieoverstijgende samenwerking, is binnen de loonaangifteketen gemeengoed geworden.

Waar ligt de grens tussen optimale e-dienstverlening en privacy?

Ook de vraagstukken die de iOverheid met zich meebrengt, zijn bij de loonaangifteketen aan de orde. Mogen we de gegevens die voor dienstverlening zijn uitgevraagd ook gebruiken voor handhaving? Mogen databases gekoppeld worden ten behoeve van fraudebestrijding? Waar ligt de grens tussen optimale e-dienstverlening en privacy, hoe houd je regie op al die verknoopte informatiestromen en hoe ga je om met tegenstrijdige definities en begripsbepalingen in wetgeving? Moet er niet een nieuwe deskundigheid komen, bijvoorbeeld een 'overheidsinformatie- of ketenjurist?

Over alle onderwerpen van de iOverheid verschijnt er geweldig veel literatuur. Na het WRR rapport iOverheid en de kabinetsreactie hierop waren er diverse onderzoeksrapporten van BZK. Bijvoorbeeld over (r)evolutie van de (i)samenleving en de beleving van de burger van iOverheid. Recent is op verzoek van de Tweede Kamer het rapport 'Van wie is deze hond?' van de Raad voor het Openbaar Bestuur verschenen. Een adviesrapport over de sturing op ICT en dienstverlening, maar ook een verhaal over 'verweesheid': Van wie zijn eigenlijk al die persoonsgegevens van burgers die liggen opgeslagen in de systemen van de overheid?

Over het besturen van ketensamenwerking verschijnt binnenkort het NORA dossier 'Ketens de Baas' met lessen over sturing en regie op organisatieoverstijgende samenwerking, met de loonaangifteketen in een hoofdrol.

Ik denk ook aan de oprichting van de Taskforce Bestuur en Informatieveiligheid Dienstverlening, aan de Secretarissen Generaal Overleggen over Versnelde effectieve inzet van basisregistraties en Digitaal Rijk 2017 en aan de doelstellingen van het iManifest, een initiatief van de Manifestgroep: bijdragen aan een klantgerichte overheid, niet vragen naar de bekende weg (onze eenmalige uitvraag), minder administratieve lasten (hiervoor zijn we opgericht) en fraudebestrijding en handhaving.

Hergebruik van gegevens

Iets geheel anders: fase twee van het onderzoek naar het (her)gebruik van gegevens uit de loonaangifteketen door pensioenfondsen is afgerond. Binnen de Pensioenfederatie hebben bestuurders van een zestal bedrijfstakpensioenfondsen zich verenigd om samen te onderzoeken welke veranderingen zij kunnen stimuleren om het mogelijk te maken dat de uitvoering op basis van de gegevens uit de loonaangifteketen kan plaatsvinden. Welke vereenvoudigingen zijn haalbaar? Wat zijn de besparingen voor zowel werkgevers als voor pensioenuitvoerders? In het kader van transparantie bereiden we een besluit voor om technische specificaties beschikbaar te stellen aan softwareontwikkelaars en een voor intern gebruik ontwikkelde database waarin opgenomen is welke gegevens met welke prioriteit door welke afnemers voor welke doelgroep gebruikt worden ook extern te ontsluiten.

Betekenis voor de loonaangifteketen duiden

Wie ziet door de bomen het bos nog?

De toekomst van de loonaangifteketen kan niet los worden gezien van de ontwikkelingen rondom de iOverheid. Daarom is het nodig de betekenis te duiden voor de loonaangifteketen. Wat zijn de kansen en kwetsbaarheden? Hoe kan de loonaangifteketen nog beter/slimmer/anders/meer gebruikt worden? Wij willen op basis van directe relaties met de loonaangifteketen en gebruikmakend van cases/ gegevens uit de loonaangifteketen concreet en in kleine stappen de vraagstukken van de iOverheid vanuit het perspectief van een organisatieoverstijgende samenwerking benaderen om kennis te vergaren en te delen. Wie heeft praktische ervaring op dit terrein?

Met het oog op fraudebestrijding willen we ook graag de vraag kunnen beantwoorden of (systeem)fraude de integriteit van de loonaangifteketen in gevaar zou kunnen brengen.

Komkommertijd in de zomer? Niet echt geloof ik! Iedereen die op vakantie is (en die dit toch leest?) of nog op vakantie gaat wens ik een fantastische, welverdiende vakantie toe. Wie al geweest is...

Mart Driessen